FRYMA E RINGJALLJES SË PËRBOTSHME
Një aspekt i kësaj çështjeje ka të bëjë me ne, ndërsa tjetri na tejkalon edhe ne. Nga këndvështrimi i asaj që ka të bëjë me ne, kjo punë kryhet vetëm sepse është urdhër hyjnor. Nëse këto punë që na largojnë gjumin, na prishin rehatinë, na largojnë nga të ngrënët e të pirët, na lodhin fizikisht dhe mendërisht, nuk kryhen për hir të Zotit dhe me qëllim lartësimin e fesë së Tij, do të thotë se po lodhemi më kot. Po, qëllimi i pastër është shpirti i punëve që po bëjmë sot dhe i atyre që do të bëjmë në të ardhmen. Pa një frymë të këtillë, veprat e sotme dhe të nesërme nuk do të kishin asnjë vlerë pozitive.
Në Kuran thuhet: “O besimtarë! Bindjuni Allahut dhe të Dërguarit, kur ju thërret drejt asaj që ju jep jetë!”[2] Po, kjo është një ringjallje, një çështje rijetëzimi i vetvetes dhe i të tjerëve. Kjo ringjallje, ashtu si shprehet qartë edhe në ajet, arrihet vetëm nëpërmjet fesë dhe përvetësimit të saj në jetët tona.
Në punët e kryera për hir të Zotit me qëllimin e arritjes së shkallës më të lartë të kënaqësisë hyjnore nuk duhet të hyjnë absolutisht mendimet dhe dëshirat tona vetjake. Për shembull, realiteti se një njeri i pafé do të hyjë në ferr, mund të ndjellë hidhërim në zemrat e disa njerëzve të ndjeshëm dhe, për këtë arsye, mund të shkaktojë mosruajtjen e ekuilibrit. Në të njejtën mënyrë, me qëllim që të zhdukim veprën e urryer të imoralitetit, mund të sforcohen kufijtë e lejuar; madje mund të shpallen kufizime edhe në disa marrëdhënie të lejuara, por të gjitha këto mund ta prishin ekuilibrin. Për këtë arsye, ne jemi të ngarkuar me zbatimin e urdhrave vetëm sipas formës që janë shprehur dhe brenda kornizës së urdhëresës.
Nga ana tjetër, aspekti që na tejkalon ne është ky: T’i bësh njerëzit të pranojnë mesazhin tonë është një punë më e lartë se forca dhe mundësitë tona, madje kjo pjesë nuk është as puna jonë. Ai që i bën njerëzit të pranojnë është Zoti, dhe po ashtu, është Ai që mund t’i bëjë të mos pranojnë. Po, edhe sikur fjalët tona të pranohen, sado e pamendueshme që mund të jetë, këtë nuk duhet ta quajmë si arritje të zgjuarsisë, dijes apo aftësive tona. Pra, shkurtimisht nuk duhet ta konsiderojmë si arritje tonën, por plotësisht si një mirësi të Zotit. Në të kundërt, nëse nuk pranohemi nga njerëzit, duhet ta tërheqim vetveten, të kontrollojmë ndjenjat, qëllimet dhe adhurimet tona, të jemi në një gjendje të vazhdueshme vetëkontrolli dhe llogaridhënieje, por, sigurisht, pa i humbur asnjëherë shpresat. Ka plot njerëz të mëdhenj të logjikës dhe arsyes që kanë ardhur në këtë botë, por nuk i ka ndjekur askush përveçse një grusht njerëz. Gjithastu, ka plot njerëz të frymëzuar dhe të dobishëm, por edhe ata kanë pasur vetëm një, dy, apo adhe asnjë ndjekës. Besimi është një dritë që Zoti e ndez në zemrën e robit dhe ndezja e kësaj drite i përket vetëm Atij… Po, vetëm Ai mund ta ndezë.
Fillimet e këtij shërbimi i përkasin plotësisht të Dërguarit të Allahut. Nëse e trajtojmë këtë shërbim sipas kuptimit të Tij, rikujtojmë se u shfaq një personalitet në shekullin e njëzetë, si ndjekës i gjurmëve të Profetit Muhamed dhe zotërues i një force të shenjtë, i cili e mori përsipër këtë mision. Ky person, që fliste vetëm bazuar në Kuran dhe Sunet dhe që i bindej urtësisë, e organizoi jetën e vet në përputhje me përfaqësimin e së Vërtetës së Muhamedit (s.a.s.), dhe më pas e vazhdoi atë rrugë me ndihmën e Zotit dhe në fund nuk konsideroi asgjë si arritje personale. Ai gjithnjë e torturonte unin e tij dhe i drejtohej me fjalët, “Zoti e lartëson këtë fe edhe me dorën e një robi mëkatar. Në të vërtetë, ti veten duhet ta njohësh pikërisht ai njeriu plot mëkate.”[3] Duke i thënë unit të tij, “ti nuk je një vend manifestimi, por një vendkalim për tek vendi i manifestimit,”[4] ai vijoi jetën e tij në pendesë dhe llogaridhënie të vazhdueshme.
Brezat e mëvonshëm e gjetën veten brenda këtyre shërbimeve të bukura dhe filluan të prisnin duke thënë: “A do të na mundësojë vallë Zoti i Madhëruar të bëjmë të njejtën gjë?” – Dhe kështu Zoti përdori edhe njëherë tjetër materialin e Vet për punën e Tij, dhe me ndihmën e Tij u arrit në pikën e arritur sot. Në këtë pikë mund të thuhet se frytet i kanë tejkaluar përpjekjet e prijësve shpirtërorë, vullnetin e robërve të afërt me Zotin dhe punët e vepërmirëve.
“Me t’u shfaqur i Drejti, çdo punë lehtësohet.
Me mundësimin e Tij, çdo shkak në çast krijohet.”
Është e vërtetë se kjo punë nuk shkon përpara me njerëz që herë mërziten, ia mbathin, dhe herë kthehen sërish në këtë rrugë besimi pasi kanë parë shkatërrimin e rrugëve të tjera, dhe as me njerëz të sëmurë nga pavendosmëria. Edhe sikur të arrihen lavdi dhe shpërblime të mëdha në emër të këtyre punëve të kryera me përpjekjet e një bashkësie të sinqertë, është e qartë, se gjithçka kryhet nga ana e Zotit. Askush nuk duhet ta turbullojë këtë punë me mendime të tjera, dyshime apo pritshmëri për të ardhmen, dhe nuk duhet t’i shkatërrojë këto rezultate me këto dëshira të këqija. Nëse arritjet nuk ndoten dhe shkatërrohen, atëherë mirësitë që na kanë vërshuar mbi krye deri më sot, mund të jenë të mjaftueshme për shpëtimin shpirtëror të njeriut. Por ja që, ky burim begatie dhe të mirash që mund të përballojë nevojat shpirtërore dhe të përjetshme të brezave të ardhshëm, mund të bëhet krejt i padobishëm për t’u përdorur sot apo nesër, për shkak të ndotjes që jemi duke i shkaktuar ne sot.
Në këtë pikë duhen bërë analiza dhe shqyrtime, ndaj ne duhet ta kontrollojmë veten medoemos… Mirësitë që na vërshojnë mbi krye duhet të zgjojnë te ne një vetëdije më të madhe robërie, duke i thelluar adhurimet, duke i shndërruar sexhdet në porta ritakimi prej të cilave të mos e ngremë dot kokën, dhe duke mundësuar shtimin e mirësive nëpërmjet falënderimeve ndaj tyre. Në të kundërt, nëse i falim namazet kalimthi, nëse zvarritemi pas nxitjeve të epshit, nëse rrëmbehemi pas kënaqësive të të ngrënit dhe të pirit, nëse çdo kënaqësi na shkon vaj, atëherë ne – Zoti na ruajtë! – jemi duke e ndotur këtë punë.
[1] Shkëputur nga një bisedë e mbajtur në qershor 1994.
[2] Kur’an: Enfal, 8/24
[3] Bediuzaman Said Nursi, Fjalët, Fjala e Njëzet e Gjashtë, Përfundim (f. 741).
[4] Bediuzaman Said Nursi, Fjalët, Fjala e Tetëmbëdhjetë, Stacioni i Parë, Pika e Parë (f. 357).